Arsenal và bài học tâm lý sau 7 phút hỗn loạn trước Wolves

Trong bóng đá đỉnh cao, ranh giới giữa sự kiểm soát tuyệt đối và sụp đổ hoàn toàn đôi khi chỉ cách nhau vài tích tắc của tâm lý. Trận đấu giữa Arsenal và Wolverhampton Wanderers thuộc khuôn khổ vòng 17 Ngoại hạng Anh là minh chứng hùng hồn nhất cho nghịch lý này.

Dù giành chiến thắng chung cuộc 2-1 nhờ may mắn mỉm cười, tuy nhiên, 7 phút cuối thời gian thi đấu chính thức (từ phút 83 đến 90) đã phơi bày những vấn đề nghiêm trọng trong tâm lý và khả năng quản lý trận đấu của "Pháo thủ". 

Đây không chỉ trông giống như sự chệch choạc về chiến thuật, mà là tiếng chuông báo động về bản lĩnh của một ứng cử viên vô địch, và thầy trò Mikel Arteta cần phải sớm tìm ra cách để giải quyết vấn đề.

Thật khó tin khi một đội bóng kiểm soát bóng tới 84% trong hiệp hai và không cho đối thủ tung ra bất kỳ cú sút nào lại có thể trở nên hoảng loạn đến thế chỉ trong nháy mắt. Cho đến phút 83, Arsenal là những kẻ thống trị.

Nhưng từ phút 83 trở đi, đội chủ nhà tự biến mình thành nạn nhân. Mikel Arteta đã gọi đó là sự "thụ động" và "những thói quen phòng ngự tệ hại", nhưng thực tế trên sân còn đáng lo ngại hơn: Đây là sự sợ hãi dẫn đến tê liệt hệ thống.

Vấn đề đầu tiên và rõ ràng nhất là sự thay đổi đột ngột trong cách Arsenal xử lý bóng. Từ chỗ làm chủ cuộc chơi, "Pháo thủ" chuyển sang trạng thái "tự hủy" khi từ bỏ hoàn toàn quyền kiểm soát. Thống kê chỉ ra rằng trong giai đoạn này, đại diện Bắc London chỉ thực hiện được chuỗi 3 đường chuyền, trong khi Wolves, đội bóng trước đó gần như vô hại, đã thực hiện hơn 80 đường chuyền.

Thay vì giữ bóng để làm giảm hưng phấn của đối phương, các cầu thủ Arsenal như Saliba hay Raya lại chọn giải pháp an toàn một cách tiêu cực: Phá bóng mạnh lên trên hoặc chuyền vào những thế khó. Sự cẩu thả lan truyền như một dịch bệnh.

Ngay cả những cầu thủ giàu kỹ thuật như Leandro Trossard hay Mikel Merino cũng mắc những lỗi sơ đẳng, chuyền bóng thẳng ra biên hoặc xử lý vụng về, khiến Mikel Arteta bên ngoài đường biên phải giơ hai tay lên trời trong sự bất lực tột độ.

Sự hoảng loạn này dẫn đến hiệu ứng domino về mặt vị trí. Khi Martin Odegaard, người vốn là nhạc trưởng, cũng mắc sai lầm trong việc triển khai bóng và chuyền ngược về thế bí cho Saliba, Arsenal đã gửi đi tín hiệu cho Wolves rằng: "Chúng tôi đang sợ hãi, hãy tấn công đi".

Và Wolves đã làm chính xác điều đó. Họ tận dụng việc Arsenal lùi sâu một cách thụ động để chiếm lĩnh khu trung tuyến. Đáng trách hơn cả là sự bất tuân chiến thuật vô thức: Trong khi Arteta liên tục thúc giục đội hình dâng cao, các cầu thủ lại lùi sâu về sân nhà như một bản năng sinh tồn sai lầm, tạo điều kiện cho Wolves thực hiện chuỗi 25 đường chuyền liên tiếp mà không gặp bất cứ trở ngại nào.

Sự hời hợt khi không có bóng đã đẩy đội chủ nhà vào trạng thái "phòng ngự giả tạo". Họ lùi sâu, giữ cự ly đội hình hẹp, nhưng lại thi đấu như những "hình nộm" trong buổi tập. Các cầu thủ Arsenal tập trung quá nhiều vào việc giữ vị trí trong không gian mà quên mất nhiệm vụ cơ bản nhất: Kèm người và gây áp lực.

Hình ảnh Declan Rice và Bukayo Saka giơ tay lên trời, nhìn nhau trong sự thất vọng và bối rối, là biểu tượng cho sự sụp đổ về mặt giao tiếp. Trong khi đó, bộ ba tiền vệ để lộ những khoảng trống chết người, cho phép Joao Gomes và các cầu thủ Wolves thoải mái phối hợp như chỗ không người.

Sự thụ động này lên đến đỉnh điểm ở bàn thua gỡ hòa. Sáu cầu thủ Arsenal bị hút về phía bóng, bỏ quên hoàn toàn cột xa, nơi Jhon Arias thoải mái kiến tạo cho Arokodare ghi bàn. Đó là cái giá phải trả cho việc phòng ngự bằng mắt thay vì bằng hành động quyết liệt.

Nguyên nhân sâu xa của sự sụp đổ này có lẽ nằm ở "bóng ma" tâm lý. Những bàn thua muộn trước Sunderland và Aston Villa trước đó đã gieo rắc sự lo âu vào đôi chân của các cầu thủ. Thay vì dũng cảm cầm bóng để bảo vệ thành quả, họ chọn cách co cụm để bảo vệ tỉ số, và nghịch lý là càng co cụm, họ càng dễ bị tổn thương.

Bầu không khí lo lắng từ khán đài Emirates cộng hưởng với sự lúng túng dưới sân cỏ đã tạo ra một bầu không khí ngột ngạt mà Arsenal tự trói buộc mình vào. Kết thúc trận đấu, thầy trò Mikel Arteta may mắn có được chiến thắng nhờ bàn phản lưới nhà của Mosquera, nhưng nụ cười của ông không thể che giấu sự lo âu.

3 điểm nhọc nhằn tại Emirates mang vị đắng của một bài học lớn. Bảy phút hỗn loạn trước Wolves là lời cảnh tỉnh rằng: Để trở thành nhà vô địch thực sự, Arsenal không chỉ cần kỹ năng chơi bóng siêu hạng, mà còn cần cái đầu lạnh để không tự biến mình thành kẻ thù lớn nhất của chính mình trong những thời khắc quyết định.

Nếu không khắc phục được "căn bệnh" tâm lý và sự thụ động khó hiểu này, sự hỗn loạn tại Emirates hôm nay có thể là điềm báo cho những mất mát lớn hơn trong cuộc đua danh hiệu khốc liệt sắp tới.

Để tìm hiểu thêm về câu lạc bộ Arsenal, độc giả có thể tham khảo qua bài viết: Lịch sử Câu lạc bộ Arsenal: Từ Dial Square đến biểu tượng London.