Lịch sử tuyển Senegal: Con đường vươn tầm của "Sư tử Terang…

Đội tuyển bóng đá quốc gia Senegal, thường được biết đến với biệt danh "Lions of Teranga" (Những chú Sư tử Teranga), là một trong những thế lực hàng đầu của bóng đá châu Phi hiện đại.

Từ một đội bóng tân binh gây chấn động thế giới ở World Cup 2002 đến khi chính thức bước lên đỉnh cao châu lục tại AFCON 2021, Senegal đã viết nên một trang sử đầy cảm hứng về sự kiên trì và nỗ lực không ngừng nghỉ để chinh phục vinh quang.

Thời kỳ sơ khai và những bước chân đầu tiên (1960–1990)

Bóng đá được du nhập vào Senegal thông qua những người lính Pháp trong thời kỳ thuộc địa. Tuy nhiên, lịch sử chính thức của đội tuyển quốc gia chỉ thực sự bắt đầu sau khi quốc gia này giành độc lập từ Pháp vào năm 1960.

Sự thành lập và gia nhập các tổ chức quốc tế

Liên đoàn bóng đá Senegal (FSF) được thành lập ngay trong năm 1960. Trận đấu quốc tế đầu tiên của đội diễn ra vào ngày 31 tháng 12 năm 1961, nơi họ để thua Dahomey (nay là Benin) với tỷ số 2-3. Đến năm 1963, Senegal chính thức gia nhập Liên đoàn bóng đá châu Phi (CAF) và một năm sau đó trở thành thành viên của FIFA.

Những dấu ấn ban đầu tại AFCON

Senegal lần đầu tiên tham dự Giải vô địch các quốc gia châu Phi (AFCON) vào năm 1965 tại Tunisia. Ngay trong lần đầu góp mặt, họ đã gây bất ngờ khi lọt vào trận tranh hạng ba và chỉ để thua sát nút Bờ Biển Ngà với tỷ số 0-1.

Tuy nhiên, trong suốt hai thập kỷ sau đó, đội tuyển bước vào giai đoạn trầm lắng khi thường xuyên vắng mặt hoặc bị loại sớm tại các vòng sơ loại World Cup và AFCON. Phải đến cuối thập niên 80, với sự xuất hiện của những tài năng như Jules Bocande, Senegal mới bắt đầu lấy lại vị thế tại khu vực.

"Thế hệ vàng" 2002: Cú sốc tại Seoul và sự trỗi dậy mạnh mẽ

Đầu những năm 2000 đánh dấu bước ngoặt vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá Senegal, khi họ lần đầu tiên bước ra ánh sáng thế giới với một thế hệ cầu thủ tài năng và đầy cá tính.

Á quân châu Phi và tấm vé đi World Cup

Dưới sự dẫn dắt của HLV người Pháp, Bruno Metsu, Senegal đã lọt vào trận chung kết AFCON 2002 tại Mali. Dù để thua Cameroon trên chấm luân lưu may rủi nhưng màn trình diễn của "Sư tử Teranga" đã báo hiệu một kỷ nguyên mới. Cùng năm đó, họ đã vượt qua vòng loại đầy kịch tính để lần đầu tiên giành quyền tham dự World Cup tổ chức tại Hàn Quốc và Nhật Bản.

Kỳ tích World Cup 2002

Trong trận khai mạc World Cup 2002 tại Seoul, thế giới đã chứng kiến một trong những cú sốc lớn nhất lịch sử giải đấu, Senegal đánh bại đương kim vô địch Pháp với tỷ số 1-0 nhờ bàn thắng duy nhất của Papa Bouba Diop. Với lối chơi giàu thể lực, kỹ thuật và sự tự tin, họ tiếp tục cầm hòa Đan Mạch (1-1) và Uruguay (3-3) để lọt vào vòng knock-out.

Tại vòng 1/8, cú đúp của Henri Camara đã giúp Senegal đánh bại Thụy Điển với tỷ số 2-1 bằng "bàn thắng vàng". Dù phải dừng bước ở tứ kết sau thất bại tối thiểu trước Thổ Nhĩ Kỳ, Senegal đã ghi tên mình vào lịch sử khi trở thành đội bóng châu Phi thứ hai, sau Cameroon ở World Cup 1990 lọt vào tới vòng đấu này, tạo nên một cơn sốt bóng đá trên toàn cầu.

Giai đoạn chuyển giao và sự kiên trì (2003–2014)

Sau thành công rực rỡ năm 2002, bóng đá Senegal bước vào một giai đoạn đầy thử thách khi "thế hệ vàng" dần luống tuổi và các giải đấu lớn không mang lại kết quả như kỳ vọng.

Senegal đã liên tục vắng mặt tại các kỳ World Cup 2006, 2010 và 2014. Tại đấu trường châu lục, họ cũng không thể tái lập thành tích lọt vào trận chung kết như ở AFCON 2001. Đây là giai đoạn mà bóng đá Senegal phải đối mặt với các vấn đề về quản lý và sự ổn định trên băng ghế huấn luyện. Tuy nhiên, ở cấp độ trẻ, Senegal vẫn duy trì việc đào tạo ra nhiều tài năng triển vọng, đặt nền móng cho sự trở lại sau này.

Triều đại Aliou Cisse và đỉnh cao vinh quang (2015–Nay)

Năm 2015, cựu thủ quân Aliou Cisse, người từng dẫn dắt đội bóng tại World Cup 2002 được bổ nhiệm làm HLV trưởng. Đây chính là khởi đầu cho kỷ nguyên thành công nhất của bóng đá quốc gia này.

Trở lại World Cup và sự tiếc nuối tại Nga

Dưới bàn tay nhào nặn của Cisse, Senegal đã xây dựng được một lối chơi khoa học và kỷ luật hơn. Họ giành quyền tham dự World Cup 2018 tại Nga. Dù giành được 4 điểm sau 3 trận vòng bảng, Senegal vẫn bị loại một cách cay đắng do chỉ số "Fair Play" vì nhận nhiều thẻ vàng hơn Nhật Bản. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử World Cup một đội bóng bị loại bởi tiêu chí này.

Bước lên đỉnh cao châu Phi

Năm 2019, Senegal lọt vào trận chung kết AFCON nhưng để thua Algeria của Riyad Mahrez với tỷ số 0-1. Không nản lòng, họ tiếp tục thể hiện sự vượt trội tại giải đấu năm 2021 tại Cameroon. Với sự tỏa sáng của thủ thành Edouard Mendy, trung vệ Kalidou Koulibaly và ngôi sao Sadio Mane, Senegal đã đánh bại Ai Cập trong loạt sút luân lưu tại trận chung kết để lần đầu tiên lên ngôi vô địch châu Phi. Chiến thắng này đã giải tỏa cơn khát danh hiệu kéo dài hơn nửa thế kỷ của người dân Senegal.

World Cup 2022 và hiện tại

Dù thiếu vắng Sadio Mane do chấn thương ngay trước giải, Senegal vẫn thể hiện bản lĩnh khi vượt qua vòng bảng World Cup 2022 tại Qatar sau các trận thắng trước Qatar và Ecuador. Dù dừng bước trước tuyển Anh ở vòng 1/8 nhưng vị thế của Senegal đã được khẳng định chắc chắn là một trong những đội bóng hàng đầu Lục địa đen trong giai đoạn này.

Những biểu tượng và huyền thoại

+ Jules Bocande: Tiền đạo huyền thoại của những năm 1980, người đã mở đường cho các cầu thủ Senegal sang thi đấu tại châu Âu.

+ El Hadji Diouf: Linh hồn của "Thế hệ vàng" 2002, người từng hai lần giành danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất châu Phi.

+ Papa Bouba Diop: "Tòa tháp" ở tuyến giữa, người ghi bàn thắng lịch sử, giúp tuyển Senegal hạ gục đương kim vô địch thế giới thời điểm đó, đội tuyển Pháp tại World Cup 2002.

+ Sadio Mane: Cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử hiện đại của bóng đá Senegal, người giữ kỷ lục ghi bàn và là nhân tố chính mang về chức vô địch AFCON 2021 cho "Sư tử Teranga".

+ Kalidou Koulibaly: Thủ quân mẫu mực, người được coi là một trong những trung vệ xuất sắc nhất bóng đá châu Phi.

+ Aliou Cisse: Người góp mặt trong những cột mốc lớn nhất của bóng đá Senegal, Thủ quân đội tuyển ở World Cup 2002, HLV vô địch AFCON 2021 cũng như dẫn dắt đội dự 2 kỳ World Cup liên tiếp vào các năm 2018 và 2022.

Sân vận động và văn hóa bóng đá

Trong nhiều thập kỷ, Sân vận động Leopold Sedar Senghor tại Dakar là "thánh địa" của bóng đá Senegal với sức chứa 60.000 chỗ ngồi. Tuy nhiên, vào năm 2022, Senegal đã khánh thành Sân vận động Abdoulaye Wade hiện đại bậc nhất châu Phi tại Diamniadio. Đây là nơi tổ chức các trận đấu quan trọng của đội tuyển, tượng trưng cho tham vọng vươn tầm của bóng đá Senegal.

Văn hóa bóng đá Senegal gắn liền với tinh thần "Teranga", một từ ngữ bản địa có nghĩa là lòng hiếu khách, nhưng trên sân cỏ, nó đại diện cho sự đoàn kết và ý chí chiến đấu quật cường. "Sư tử Teranga" không bao giờ đơn độc khi luôn có sự đồng hành của những nhóm cổ động viên nhiệt huyết với tiếng trống và những vũ điệu đặc trưng vùng Tây Phi.

Thông tin tổng quan về tuyển Senegal

Hiện tại, dù các trụ cột như Edouard Mendy, Kalidou Koulibaly, Sadio Mane hay Idrissa Gueye đều đã lớn tuổi tuy nhiên, tuyển Senegal vẫn đang sở hữu những cầu thủ đang bước vào "độ chín" của sự nghiệp như Ismaila Sarr, Iliman Ndiaye, Nicolas Jackson hoặc Pape Matar Sarr. 

Với lực lượng này, "Sư tử Teranga" vẫn được xem là ứng viên sáng giá để đua tranh ngôi vương tại AFCON 2025 cũng như sẵn sàng tạo nên bất ngờ ở World Cup 2026 diễn ra tại Bắc Mỹ.

Nếu muốn tìm hiểu hơn về Cúp bóng đá châu Phi, độc giả có thể tham khảo bài viết: Lịch sử Cúp Bóng đá châu Phi (AFCON): Hành trình hơn sáu thập kỷ thống nhất lục địa đen.