Mohamed Salah, trường hợp đặc biệt của Ai Cập

Mohamed Salah: Một trường hợp đặc biệt ở AFCON

Theo thông lệ, trước mỗi trận mở màn AFCON, huấn luyện viên trưởng và đội trưởng sẽ cùng xuất hiện trong buổi họp báo. Nhưng với Ai Cập, mọi thứ lại khác. Tại AFCON 2024, HLV Rui Vitoria đã chọn Mohamed El Shenawy, cầu thủ lớn tuổi nhất đội, thay vì Mohamed Salah. Và năm nay, trong buổi họp báo trước trận gặp Zimbabwe, người ngồi cạnh HLV Hossam Hassan là Trezeguet.

Việc Salah không xuất hiện không phải là ngẫu nhiên. Anh là một "trường hợp đặc biệt". Từ năm 2021, Salah được trao băng đội trưởng tuyển Ai Cập, phá vỡ truyền thống chọn thủ quân dựa trên số lần khoác áo. Anh được ưu ái không chỉ vì tài năng, mà vì là cầu thủ nổi tiếng nhất lịch sử quốc gia, là biểu tượng quốc gia. 

Cầu thủ sinh năm 1992 được trao quyền tự đưa ra quyết định về các trách nhiệm truyền thông, cho phép anh không xuất hiện cho đến những trận đấu quan trọng nhất. Tuy nhiên, đặc quyền này từng gây ra những rắc rối.

Tại AFCON 2024, việc ngôi sao Liverpool trở về Anh để điều trị chấn thương sớm đã bị chính Hossam Hassan (khi đó là chuyên gia bình luận) chỉ trích gay gắt:

"Hãy để cậu ấy ở lại Anh đi, chúng ta có đủ người đàn ông để hoàn thành công việc ở đây".

Giờ đây, khi Hassan trở thành HLV trưởng, ông buộc phải giữ thái độ ngoại giao hơn, công khai ca ngợi Salah là "một trong những cầu thủ xuất sắc nhất AFCON và sẽ luôn là biểu tượng, một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới."

Áp lực ngàn cân: Vinh quang AFCON là "nhu cầu"

Với Salah, giành chức vô địch AFCON vừa là một danh hiệu, vừa một "nhu cầu" cần thiết. Cựu chân chạy cánh Chelsea sẽ bước sang tuổi 34 vào mùa hè tới - độ tuổi mà Lionel Messi giành được danh hiệu quốc tế đầu tiên (Copa America) cùng tuyển Argentina. Dù Messi đã là huyền thoại, anh vẫn cần những danh hiệu cùng ĐTQG để hoàn thiện di sản.

Với Salah, AFCON càng quan trọng hơn khi World Cup 2026 là thử thách khó, và từ năm 2028 AFCON sẽ chỉ diễn ra 4 năm một lần, giảm bớt cơ hội.

Salah bị đánh giá dựa trên thành tích của thế hệ cầu thủ Ai Cập trước đó - những người đã vô địch AFCON 3 lần liên tiếp (2006-2010) nhưng chưa từng dự World Cup. Salah từng dự World Cup 2 lần, nhưng lại thiếu các danh hiệu AFCON. Anh là cầu thủ vĩ đại nhất của Ai Cập, nhưng lại xuất hiện trong thời kỳ đầy biến động của đất nước.

Bối cảnh phức tạp của bóng đá Ai Cập và vai trò của Salah

Sự nghiệp của Salah gắn liền với những sự kiện lịch sử của Ai Cập. Cuộc cách mạng năm 2011, sự sụp đổ của chế độ độc tài, thảm họa sân vận động Port Said năm 2012 khiến giải VĐQG bị đình chỉ và CĐV bị cấm vào sân. Trong bối cảnh đó, việc Ai Cập không thể dự AFCON 3 lần liên tiếp là điều dễ hiểu.

Kể từ năm 2014, Ai Cập lại có một nhà lãnh đạo độc tài mới. Điều này khiến ngôi sao Liverpool phải rất cẩn trọng trong các phát ngôn và hành động. Anh được phép giữ im lặng trong các vấn đề chính trị, khác với Mohamed Aboutrika - người hùng bóng đá trước anh, người phải sống lưu vong ở Qatar vì quan điểm chính trị.

Số 10 tuyển Ai Cập được chính quyền ưu ái vì tầm ảnh hưởng của anh vượt ra ngoài biên giới quốc gia. Anh là cầu thủ đầu tiên của đất nước này vươn tầm quốc tế, kết nối hai thế giới: phương Tây và Hồi giáo. Điều này khiến anh trở thành một biểu tượng quốc gia, một đại sứ văn hóa không chính thức.
Sự hiểu lầm tại Liverpool?

Simon Hughes, tác giả bài viết, đặt câu hỏi: Liệu Liverpool có thực sự hiểu rõ họ đang đối phó với ai? Kenny Dalglish và Steven Gerrard là những huyền thoại của Liverpool, nhưng họ chưa bao giờ đại diện cho hình ảnh của một quốc gia, một khu vực hay một tôn giáo. Salah thì khác.

Áp lực lên cầu thủ 33 tuổi không chỉ đến từ bóng đá, mà từ cả lịch sử, chính trị, văn hóa và tôn giáo. Điều này có thể giải thích tại sao anh đôi khi có những hành động bộc phát (như việc "bật" HLV Arne Slot). Nếu Salah có cảm giác về sự khác biệt, về việc khó hòa nhập hoàn toàn, đó là bởi không ai giống anh.

Rõ ràng, Salah đến AFCON 2025 với một gánh nặng lịch sử và kỳ vọng khổng lồ. Anh không chỉ chiến đấu vì chiếc cúp còn thiếu trong bộ sưu tập, mà còn vì niềm tự hào của một quốc gia. Màn trình diễn của anh tại Morocco không chỉ định đoạt tương lai cá nhân, mà còn là lời khẳng định vị thế của Ai Cập trên bản đồ bóng đá lục địa đen và thế giới.

Và ngôi sao sáng nhất của tuyển Ai Cập vừa tỏa sáng, với bàn thắng ấn định tỷ số 2-1 trước Zimbabwe. Đó là lời khẳng định cho thấy Salah sẵn sàng chinh phục danh hiệu AFCON 2025.

Nếu độc giả muốn tìm hiểu về con người và sự nghiệp của Salah, có thể tham khảo bài viết Chân dung Mohamed Salah: Hành trình của Vua Ai Cập.