Bóng đá Malaysia: Khi "tái thiết" thực chất chỉ là "thắt lư…

Về mặt lý thuyết, đây là một nước đi hợp lý. Ong Kim Swee hiểu rõ bóng đá nội địa, thấu hiểu công tác đào tạo trẻ và từng làm việc trong những môi trường thiếu thốn. Thông điệp được đưa ra rất rõ ràng: Hãy trao quyền cho ông ấy để sửa chữa những gì đã đổ vỡ.

Tuy nhiên, có một thực tế đáng lo ngại ẩn sau những tuyên bố hùng hồn về cải cách: Đây dường như không phải là một cuộc cách mạng, mà giống một cuộc cắt giảm quy mô để tiết kiệm chi phí.

Nghịch lý của sự "cải tổ"

NFDP và Học viện Mokhtar Dahari (AMD) đã tồn tại hơn một thập kỷ, nhưng các đội tuyển trẻ của Malaysia vẫn chật vật để tạo dấu ấn tại châu Á. Hệ thống cũ có những hạn chế rõ ràng, chủ yếu là do sự thờ ơ của phần lớn các câu lạc bộ (ngoại trừ những ngoại lệ hiếm hoi như JDT hay Selangor). Khi các CLB gặp khó khăn tài chính, ngân sách cho đội trẻ luôn là thứ đầu tiên bị cắt xén.

Nhưng thay vì giải quyết vấn đề bằng cách mở rộng mạng lưới trinh sát hay gia tăng đầu tư, những dấu hiệu đầu tiên của cuộc "tái thiết" dưới thời Ong Kim Swee lại là... sa thải huấn luyện viên và thu hẹp các chương trình.

Theo các báo cáo, ngân sách đã bị cắt giảm khoảng 35%. Một câu hỏi được đặt ra: Làm sao bạn có thể tìm kiếm được nhiều tài năng hơn với ít người tìm kiếm hơn?

Cái giá của việc "xây nhà từ nóc"

Bóng đá trẻ không phải là công việc mang tính thẩm mỹ bề ngoài. Nó không phải là chuyện thay tên đổi họ trên các cánh cửa văn phòng. Nó là việc mở rộng chân đế của kim tự tháp: nhiều đứa trẻ chơi bóng hơn, nhiều trận đấu hơn, và quan trọng nhất là nhiều tuyển trạch viên hơn ở những vùng sâu vùng xa.

Hiện tại, Malaysia không có quy mô đó. Việc cắt giảm ngân sách và nhân sự ngay giai đoạn đầu của cuộc tái thiết là một rủi ro chí mạng. Có bao nhiêu tài năng thiên bẩm đã và đang bị bỏ sót chỉ vì không có ai ở đó để phát hiện ra họ? Việc thu hẹp hệ thống chỉ làm tăng nguy cơ này. Hậu quả nhãn tiền là sự đình trệ của các lứa trẻ, dẫn đến việc ĐTQG ngày càng phụ thuộc vào các cầu thủ nhập tịch để lấp đầy khoảng trống, trong bối cảnh bóng đá Malaysia năm 2025 còn đang đối mặt với án phạt từ FIFA liên quan đến giả mạo giấy tờ.

Nếu nhìn vào các quốc gia có nền bóng đá phát triển mà Malaysia muốn noi theo, họ không tái thiết bằng cách thắt lưng buộc bụng. Họ chấp nhận sự kém hiệu quả trong những năm đầu để đầu tư mạnh vào chân đế, vào học đường và hệ thống giải đấu.

Sự thành công của cuộc "tái thiết" này sẽ không được đo đếm bằng việc tiết kiệm được bao nhiêu tiền hay thay đổi bao nhiêu cơ cấu. Nó chỉ được đo bằng một câu hỏi duy nhất: Ba năm nữa, có nhiều trẻ em Malaysia được chơi bóng trong môi trường chuyên nghiệp hơn hay không?

Mời độc giả tìm hiểu sâu hơn về quá trình đào tạo một cậu bé thành cầu thủ chuyên nghiệp qua bài viết Bên trong một học viện bóng đá: Tuyển chọn, đào tạo và con đường thành ngôi sao.